Białka są bardzo dużymi cząsteczkami zbudowanymi z aminokwasów, cechują się też ogromną różnorodnością budowy.
Dla łańcucha o długości 200 aminokwasów, w którym każdy pojedynczy element może być jednym z 20 dostępnych aminokwasów, istnieje astronomiczna liczba 20200 możliwych kombinacji!
To właśnie dzięki swojej różnorodności białka są wszechstronne i mogą pełnić w organizmie tyle rozmaitych funkcji. Informacja o białkach budujących organizm jest z góry ustalona i zaszyfrowana w DNA.
Znajomość genomu, czyli całości informacji genetycznej zapisanej w DNA, nie przekłada się jednak w prosty sposób na wiedzę o funkcjonowaniu tego organizmu.
W każdej tkance, płynach ustrojowych czy komórce w danym stanie fizjologicznym można znaleźć unikalny zestaw białek, mimo że zapis DNA jest w każdej komórce identyczny.
Dla zrozumienia działania żywych komórek istotne są dane dotyczące obecności, liczebności, oddziaływań, tempa produkcji i degradacji białek oraz wpływu różnych czynników na te procesy.
Naukę zajmującą się tymi zagadnieniami nazywamy protemiką. To właśnie ta nauka staje się obecnie głównym obiektem zainteresowań naukowców.
Protemika właśnie, była tematem warsztatów laboratoryjnych „Na tropach białek”, w których mieli okazję uczestniczyć uczniowie klas 1 żT, 2 żT oraz 3 żT. Zajęcia zorganizowane zostały przez BioCentrum Edukacji Naukowej w Warszawie, a poprowadzone przez Janka, studenta 4 roku wydziału biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Olę, doktorantkę tego samego wydziału.
Podczas warsztatów uczestnicy nie tylko poszerzyli swoją wiedzę na temat białek, ale również mieli możliwość izolowania białek zawartych w różnych pokarmach.
Poznali i przetestowali metody kolorymetrii i elektroforezy oraz w praktyce zastosowali wiedzę z lekcji biologii i chemii dotyczącą budowy i funkcji białek. Na koniec, po zakończonej elektroforezie, mogli zaobserwować efekt swojej pracy.
Po wybarwieniu żelu otrzymali obraz przedstawiający ilość białek zawartych w badanych produktach. Niektóre z nich występują w dużych ilościach i pełnią ważną rolę w organizmie np. aktyna i miozyna w mięśniach, innych jest bardzo mało, lecz są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek np. enzymy.
Dzięki elektroforezie można śledzić pojawianie się, znikanie oraz zmianę ilości białek w tkance, czy komórce. Uczestnicy warsztatów z dużym zaangażowaniem wykonywali kolejne doświadczenia, mieli okazję przetestowania technik stosowanych w nowoczesnym laboratorium biotechnologicznym oraz wykorzystania i poszerzenia wiedzy zdobytej na lekcjach biologii i chemii.
